جلسه دهم روش تحقیق

بسم الله الرحمن الرحیم

·         عوامل مؤثر در طراحی پژوهش

o        داده و ماهیت آن

·         مثلا وقتی داده های ما عددی شد می رویم به سمت مدل های کمّی

o        مفروضات کلیدی در مورد حقیقت

·         مثلا وقتی می خواهیم در مورد مسائل رفتار شناسی کار کنیم مفروضمان این است که باید این مسائل را در دل افراد جستجو کرد لذا می رویم با آن ها زندگی می کنیم. خب این نگاه باعث می شود که نوع تحقیق ما متفاوت شود.

o        ماهیت آن چه می خواهیم بشناسیم

·          

o        منطق و سیر پژوهش ما

·         این منطق می تواند دو جور شکل بگیرد: کمّی و کیفی.

·         گاهی در تحقیقات، کاری که می خواهیم انجام دهیم یا منطق بازسازی شده است و یا منطق در عمل

·         منطق پژوهش

§      بازسازی شده

·         یک سری فرضیاتی را بر اساس مطالعات قبلی ایجاد می کند. سنجه های این فرضیات مشخص است و آن ها را در نرم افزار می ریزد تا ببیند فرضیه تأیید می شود یا خیر. مشخص است که می خواهیم چی کار کنیم. انگار که داریم از روی کتاب آشپزی، آشپزی می کنیم. همه ی تحقیقات کمی چنین روندی را طی می کنند.

·         ویژگی های منطق بازسازی شده

·         استاندارد است.

·         رویه دارد.

·         محقق دخالت ندارد.

§      در عمل

·         در منطق بازسازی شده، مسیر را استاندارد می کنیم ولی در منطق در عمل پژوهشگر را استاندارد می کنیم.

·         در این منطق، قضاوت ما مؤثر می شود و اهمیت پیدا می کند.

·         باید طرفندهای حرفه ای ها را بشناسیم و آن ها را تکرار کنیم. یعنی باید ببینیم که محققان قبلی از چه ترفندهایی استفاده کرده اند.

·         از سفر پژوهشی پژوهش های قبل استفاده می کنیم.

·         در این منطق زیاد نمی توانیم مسیر مشخصی برویم.

§      پس می بینیم مسیر ها دو گونه شدند: خطی (در پژهش های کمی) و غیر خطی (در پژوهش های کیفی) که یک فرآیند چرخه ای دارد.

·         در تحقیقات کیفی داده ها واگرا هستند.

·         محقق یک نظم درونی ایجاد می کند. انتقادی که کمی ها به کیفی ها وارد می کنند همین است که می گویند شما کیفی ها معلوم نیست دارید چی کار می کنید.

·         رویکردهای خطی کارآیی دارد و هزینه ی کمی دارد ولی مسیرهای غیرخطی اثربخش تر است و به آن حقیقتی که می خواهی برسی راحت تر می رسی. در تحقیقات کمی ما به دنبال عینیت بیرونی بودیم چرا که می خواهد صرفا آن چه که در بیرون هست را توصیف کند و در نتیجه فاعل شناسا هیچ تأثیری ندارد ولی در اثربخشی می گویند صداقت مهم است چرا که فاعل شناسا مؤثر است. چرا که مثلا می خواهد پیش زمینه های فکری افراد یک جامعه را بررسی کند در نتیجه نیاز است که خود فاعل شناسا درگیر قضیه شود.

·         عینیت ما را به این سمت می برد که یک سری استانداردهای فرآیندی داشته باشیم ولی در صداقت به سمت عدم سوگیری و منصف بودن می رویم.

·         در تحقیقت کمی انسان حذف می شود ولی در تحقیقات کیفی انسان نقش محوری پیدا می کند.

·         در کمی ها اصل تکرارپذیری مطرح می شود (هر کسی این تحقیق را انجام دهد همین نتیجه را می گیرد) ولی در کیفی ها، اعتمادپذیری ( = موثق بودن) (هر کسی این تحقیق را انجام دهد نتیجه متفاوت ممکن است بگیرد.

·         در تحقیقات کیفی ما یک کلیت و یک تصویر مبهمی از مسیر داریم.

·         در تکرارپذیری دو نکته مطرح می شود:

·         روایی: همان چیزی که می خواستیم اندازه گیری کردیم.

·         پایایی: اگر تکرار کنیم دوباره همان جواب را می دهد.

·         معیارهای ارزیابی اعتمادپذیری

·         متنوع کردن شواهد

·         جمع آوری حجم زیاد از داده ها

·         سبب می شود که پدیده از چند نوع و زبان دیده شود.

·         استفاده از محققین مختلف و مشاهده گران

·         توضیح رویه ی کار

·         این ها مواردی است که به وسیله  آن ها می توانیم میزان اعتماد دیگران به تحقیقمان را افزایش دهیم.

·         موضوعات تحقیقات کیفی مبهم و ضعیف هستند و خیی کلی هستند.

§      محدود کردن سؤال تحقیق

·         مطالعات قبلی

·         این که ببنیم چه کارهایی کرده اند و چه کارهایی نکرد اند.

·         مشورت

·         جامعه، محور مطالعه را مشخص می کند.

·         هدف و نتایج برای ما مهم باشد.

·         اکتشافی

·         توصیف

·         تبیین

§      ویژگی سؤالات تحقیق

·         دارا بودن قابلیت آزمون

·         آزمون پذیری یعنی قابلیت اندازه گیری و مشاهده پذیری داشته باشد.

·         کلی گویی نباشد

·         هر چقدر دقیق تر و جزئی تر باشد بهتر است.

·         ابهام نداشتن

·         سؤالات به سمت خاص شدن می رود. باریک شود

§      پرسش های تحقیق الزاما به فرضیه تبدیل نمی شود ممکن است به سمت گزاره رود. البته در تحقیقات کمی معمولا به فرضیه تبدیل می شود.(جزوه ی این جلسه برای دوستم آقای جان نثاری می باشد).